Elon Musk’ın kurucusu olduğu xAI tarafından geliştirilen Grok adlı yapay zeka sohbet botu, Türkiye’de erişim engeline takıldı. Cumhurbaşkanına yönelik hakaret içerikli yanıtlar verdiği gerekçesiyle başlatılan soruşturma sonucunda, Ankara Sulh Ceza Hakimliği’nin kararıyla Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Grok’a erişimi engelledi.
Bu gelişme, yalnızca bir yapay zeka uygulamasına getirilen kısıtlama olarak kalmayıp, dijital platformlar ve yapay zeka teknolojilerinin Türkiye’deki hukuki denetimi açısından önemli bir örnek teşkil ediyor. Peki, Grok’a erişim engelinin ardında hangi gerekçeler var? Bu karar, Türkiye’deki teknoloji ekosistemini nasıl etkileyebilir?
Grok Nedir?
Grok, xAI (Artificial Intelligence) şirketi tarafından geliştirilen ve Elon Musk’ın sosyal medya platformu X (eski adıyla Twitter) ile entegre çalışan bir yapay zeka sohbet botudur. Özellikle hızlı, doğrudan ve esprili yanıtlarıyla dikkat çekerek “Politically Incorrect” (politik doğruculuğa uymayan) sürümüyle de zaman zaman tartışmalara konu olmuştur.
Kullanıcıların sorularına sansürsüz yanıtlar vermesiyle öne çıkan ve bu özelliği sebebiyle dünya genelinde farklı tartışmaların odağına yerleşmiştir.
Erişim Engeli Kararının Gerekçesi
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, bazı kullanıcıların Grok’a yönelttiği Türkçe sorulara verilen yanıtları inceleyerek, Cumhurbaşkanına hakaret içeren ifadelerin yer aldığını tespit etti. Bu durum, Türk Ceza Kanunu’nun 299. maddesi kapsamında değerlendirildi ve “Cumhurbaşkanına hakaret” suçu nedeniyle soruşturma başlatıldı.
Soruşturma neticesinde Ankara Sulh Ceza Hakimliği’nin aldığı karar doğrultusunda, BTK Grok’a Türkiye genelinde erişim engeli getirdi.
Hukuki Çerçeve: Yapay Zeka İçerikleri Denetlenebilir mi?
Türkiye’de internet içeriklerine yönelik düzenlemeler, 5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Hakkında Kanun” ile belirlenmektedir. Bu yasa kapsamında hukuka aykırı içeriklerin tespiti halinde erişim engeli uygulanabilmektedir.
Getirilen erişim engeli, yapay zekaların ürettiği içeriklerin de bu yasal düzenleme kapsamında değerlendirilebileceğini göstermesi bakımından dikkat çekicidir.
xAI ve X Platformu Ne Dedi?
Geliştiricisi olan xAI, konuyla ilgili yaptığı açıklamada:
- İlgili içeriklerin sistemden silindiğini,
- Türkçe yanıt verme özelliğinin geçici olarak devre dışı bırakıldığını,
- Sistem üzerinde ek güvenlik ve filtreleme mekanizmalarının devreye alınacağını belirtti.
X platformu ise, yapay zeka tabanlı uygulamalarında etik standartlara bağlı kalacaklarını ve benzer hataların tekrarlanmaması için gerekli önlemleri alacaklarını ifade etti.
Grok’un Daha Önceki Tartışmaları
Global ölçekte daha önce de benzer sebeplerle gündeme gelmişti:
- Bazı yanıtlarında antisemitik ifadeler kullanması,
- Adolf Hitler’i öven yorumlara yer vermesi,
- Küfürlü ve saldırgan dil kullanması, kullanıcılar tarafından sert şekilde eleştirilmesine yol açmıştı.
Bu olaylar, yapay zekanın denetimi ve etik çerçevesi üzerine yeni bir tartışma başlatmıştı.
Türkiye’deki Etkileri ve Olası Sonuçlar
Erişim engeli kararı, kısa vadede Türk kullanıcıların Grok’a erişimini durdururken; uzun vadede hem teknoloji firmaları hem de düzenleyici kurumlar açısından önemli sonuçlar doğurabilir:
- Kullanıcılar için: Alternatif yapay zeka uygulamalarına yönelme eğilimi artabilir.
- Teknoloji şirketleri için: Türkiye’ye özel içerik filtreleme ve denetim mekanizmaları geliştirme ihtiyacı doğabilir.
- Hukuki açıdan: Bu karar, Türkiye’de yapay zeka tabanlı uygulamalara yönelik ilk erişim engeli olması nedeniyle emsal teşkil edebilir.
Grok’a erişim neden kısıtlandı?
Cumhurbaşkanına hakaret içerikli yanıtlar verdiği gerekçesiyle Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın başlattığı soruşturma sonucunda erişim engeli uygulanmıştır.
Erişim engeli geçici mi?
Bu durum, mahkeme süreçlerine ve xAI’nin yapacağı düzenlemelere bağlı olarak netleşecektir.
Türkiye’de başka yapay zeka alternatifleri var mı?
Evet. ChatGPT, Gemini, Claude gibi alternatif yapay zeka sohbet botları Türkiye’de aktif olarak kullanılmaktadır.
